دیده‌بان حقوق بشر، روز چهارشنبه، ۲۲ تیر ۱۴۰۱ (۱۳ ژوییه ۲۰۲۲)، در گزارشی نوشت که عملکرد طالبان باعث شده است که دختران افغانستان، ۳۰۰ روز از آموزش محروم شوند. سحر فطرت، دستیار محقق حقوق زنان در دیده‌بان حقوق بشر، در این گزارش گفت: «جهان باید به زنان و دختران افغانستان گوش دهد و برای پایان دادن به این سوءاستفاده تکان‌دهنده، بیشتر تلاش شود. هر روز میلیون‌ها دختر افغان فرصت‌ها و رویاهایی را از دست می‌دهند که هرگز نمی‌توانند به آن‌ها برگردند.»

در این گزارش با شش زن سرشناس افغان در عرصه‌های روزنامه‌نگاری، دفاع از حقوق بشر، و فعالیت مدنی و اجتماعی، صحبت شده است. هر یک از این زنان، در مورد تجربه‌های شخصی خود از آموزش سخن گفته‌اند و با پیام‌های مشخص، از طالبان خواسته‌اند که به نقض حقوق اساسی زنان و دختران افغانستان پایان دهند. آنان همچنین با ذکر تجربه‌های خود از آموزش، می‌گویند که تحصیل به آنان نیرو و توانمندی داده‌ است تا با ستم و زن‌ستیزی مبارزه کنند و به آزادی‌های انسانی‌شان دست یابند. آنان می‌گویند، اگر دختران افغانستان از آموزش محروم بمانند، مانند بسیاری از زنان در نسل‌های قبل، سهمی در جامعه نخواهند داشت و قدرت دفاع از حقوق خود را نیز از دست خواهند داد.

هیله یون، بنیانگذار سازمان سفیران جوان افغانستان، می‌گوید زنان نیمی از جامعه افغانستان را تشکیل می‌دهند و اگر از آموزش دور بمانند، نمی‌توانند به آبادانی کشور کمک کنند.

یلدا حکیم، خبرنگار و گوینده بی‌بی‌سی که تحولات افغانستان را از نزدیک دنبال می‌کند و پس از سلطه طالبان بر این کشور، به کابل سفر کرده است، می‌گوید: «من به این واقعیت آگاهم که اگر پدر و مادرم افغانستان را ترک نمی‌کردند، من نیز مانند میلیون‌ها دختر و زن افغان، از تحصیل محروم می‌ماندم.» 

یلدا حکیم که روزشمار تعطیل شدن مدارس دخترانه را در افغانستان، هر چند روز یک بار در توییتر همرسانی می‌کند، می‌گوید که محروم شدن دختران افغان از آموزش، در ۱۴ ژوییه، ۳۰۰ روزه می‌شود. 

زهرا جویا، روزنامه‌نگار افغان که پس از فروپاشی دولت پیشین افغانستان به بریتانیا پناهنده شد، می‌گوید که جهان نباید در این شرایط بحرانی، افغانستان را فراموش کند.

الهه سرور، از زنان سرشناس در عرصه موسیقی افغانستان، خطاب به طالبان می‌گوید: «نمی‌توانید آموزش و پرورش را ممنوع کنید. نمی‎توانید درهای مدارس را ببندید، زیرا مردم می‌دانند که اگر از آموزش محروم شوند، چه چیزی در انتظار آن‎‌ها است.»

سحر فطرت، نویسنده این گزارش، می‌افزاید که جهان باید به ارسال پیام‌های مبهم به طالبان پایان دهد و در راستای تامین حقوق اساسی زنان و دختران افغانستان، گام‌های عملی بردارد. به گفته فطرت، سفر هیات‌های طالبان با جت‌های خصوصی و دیدار آن‌ها از کشورهای مختلف و انتشار عکس‌های خندان آنان با پیام‌های امیدوارکننده، کمکی به مردم افغانستان نمی‌کند.

طالبان پس از سلطه بر افغانستان در اوت ۲۰۲۱، دانش‌آموزان پسر را در سپتامبر به مدارس فراخواندند، اما مدارس دخترانه بالای کلاس ششم تاکنون به روی دختران مسدود مانده‌ است. در مارس ۲۰۲۲، «وزارت معارف» (آموزش و پرورش) طالبان اعلام کرد که مدارس را در سراسر افغانستان به روی دختران می‎گشاید. اما روز ۲۳ مارس، ساعتی پس از آنکه هزاران دختر در کلاس‌های درس خود در مدارس حاضر شدند، طالبان به آنان دستور دادند که به خانه‌هاشان برگردند.

سخنگویان طالبان مدعی شدند که طرح «یونیفرم» یا «روپوش تحصیلی» دانش‌آموزان دختر هنوز آماده نشده است و زمانی که این طرح نهایی و اجرایی شود، مدارس هم به روی دختران باز خواهند شد.

مسدود ماندن مدارس دختران در ۱۱ ماه گذشته، اعتراضات گسترده‌ای را در داخل و خارج از افغانستان برانگیخته است، اما طالبان توجهی به این اعتراض‌ها نکرده‌اند.